15 Điều Suy Ngẫm
1. Sống trong hiện
tại
Phật hỏi đệ tử:
- Cuộc sống người ta được bao nhiêu?
Các đệ tử thay nhau trả lời:
- 80 năm.
- Sai.
- 70 năm.
- Còn sai.
- 60 năm.
- Sai.
- Vậy người ta sống bao lâu?
Phật mỉm cười đáp
- Đời người chỉ thuộc trong vòng hơi thở.
Lời bình
Đừng ỷ vào quá
khứ và cái sắp tới, hãy sống với thực tại.
2. Sau khi chết người
ta đi về đâu?
Hoàng đế Goyozer
đang học thiền với thiền sư Gudo Toshoku.
- Bạch thầy, sau khi chết, người ta đi
đâu?
- Tôi không biết.
- Tại sao thầy không biết?
- Vì tôi chưa chết.
- ???
Lời bình
Khi sống, con người
nên thưởng thức những vẻ đẹp và bí ẩn
của cuộc sống theo cái nhiều
người sống. Không cần quan tâm đến
thế giới sau khi chết. Hãy sống
trọn hôm nay, đừng lo ngày mai vì chuyện ngày mai thì
mai mới xảy ra.
3. Định mệnh nằm
trong bàn tay
Thời xưa, có vị
tướng quyết tấn công địch dẫu quân
địch mạnh hơn gấp nhiều lần. Trên đường tiến
quân, ông dừng chân ở một đền thờ cầu
nguyện, xin giúp đỡ. Sau đó, ông rút ra một
đồng xu và nói lớn với quân sĩ:
- Bây giờ, ta sẽ lấy đồng xu để xin
keo. Nếu là sấp, quân ta sẽ thắng còn
ngửa thì quân ta sẽ bại. Chúng
ta phó mặc mạng sống cho định mệnh.
Đồng xu bay lên,
xoay mấy vòng và rơi xuống đất.
- Sấp rồi ! Chúng ta sẽ thắng ! Hãy xông lên chà nát quân thù
! - Ba quân reo hò phấn khởi.
Sau trận chiến, toàn bộ quân địch hùng hậu
đông đảo bị đánh bại hoàn toàn. Vị phó
tướng vui vẻ nói với tướng quân:
- Không ai có thể thay đổi được bàn tay định
mệnh.
Tướng quân chỉ mỉm cười
không đáp. Ông xoè tay đưa
đồng tiền ra. Cả hai mặt đồng
xu đều là mặt sấp.
Lời bình
Thiên đàng rất công
bằng đối với tất cả mọi người,
không thiên vị dành riêng cho ai. Sự
giúp đỡ duy nhất mà bạn có được là chính
bản thân bạn !!!
4. Con sóng nhận thức
Nhìn thấy một con sóng cao
lớn bên cạnh, con sóng nhỏ tỏ ra bực mình:
- Bực ghê. Sóng kia lớn quá, sao ta bé tí.
Chúng mạnh mẽ xiết bao sao ta yếu
đuối thế này.
Con sóng to cười đáp: - Đó là vì không nhận ra gốc
gác của mình mà bạn buồn bực thế.
- Tôi không là sóng thế là gì?
- Sóng chỉ là hình thức tạm thời trong bản chất
của bạn. Kỳ thực bạn là nước.
Một khi nhận ra bản chất của
chính mình là nước, bạn sẽ không còn ấm ức với
cái vỏ sóng này và không còn buồn bực gì nữa.
Con sóng nhỏ hiểu ra, cười vui vẻ:
- À, bây giờ thì tôi hiểu. Bạn và tôi tuy
hai mà một.
Lời bình
Con người cho rằng
"ngã" là ta nên xảy ra phân biệt ta và người
mà buồn khổ. Thực ra loài người
được cấu tạo cùng một bản chất
trong thiên nhiên bao la.
5. Thiên đường
địa ngục
Một vị tướng
quân đến gặp thiền sư Ekaku hỏi:
- Bạch thầy, thiên đường hay địa ngục
có thật hay không?
- Thế ngài là ai?
- Tôi là tướng quân.
Bất ngờ, thiền sư cười lớn:
- A ha! Thằng ngốc nào cho ông làm tướng
vậy, trông ông giống anh hàng thịt.
Tướng quân nổi giận, rút gươm:
- Tao băm xác mi ra !!!
Thiền sư vẫn điềm tĩnh:
- Này là mở cửa địa ngục.
Chợt giác ngộ, vị tướng sụp xuống lạy:
- Xin... xin thầy tha lỗi cho cử chỉ thô bạo vừa
rồi của tôi.
- Này là mở cửa thiên đường - thiền sư
Ekaku mỉm cười.
Lời bình
Thiên đường, địa
ngục không phải là chỗ con người tới sau khi
chết mà nó ở đây và bây giờ!
Lành, dữ đều do tư tưởng. Cửa
thiên đường địa ngục mở ra bất cứ
lúc nào.
6. Thiên đàng địa
ngục đều do tâm tạo
Có một bà lão biệt
danh "mụ già hay khóc". Trời mưa, mụ cũng khóc, trời không
mưa mụ cũng khóc. Có người hỏi bà:
- Bà lão ơi, sao bà lại khóc?
- Tôi có hai con gái, cô chị bán giày vải, cô em bán dù. Khi trời nắng ráo, lão nghĩ tới con em bán
dù không được. Khi trời mưa, lão lại lo
cho con chị, mưa gió không có khách nào chịu mua giày.
- Lão nên nghĩ rằng khi trời đẹp đứa lớn
sẽ bán được, khi trời mưa đứa nhỏ
bán dù rất chạy.
- À, ông có lý.
Từ đó, "mụ già hay khóc" thôi
khóc. Bà lão cười suốt ngày dù trời
mưa hay nắng.
Lời bình
Một điều lợi
hay bất lợi sẽ tuỳ thuộc vào cách nhìn, cách suy
nghĩ của bạn.
7. Phật tại gia
Yangpu về tỉnh Sichuan định
tâm tìm kiếm Bồ Tát. Trên
đường đi, Yangpu gặp một nhà sư. Nhà
sư hỏi:
- Cậu đi đâu đấy?
- Tôi đi cầu Bồ Tát.
- Bồ Tát ở xa, chi bằng đi tìm Phật có hơn
không?
- Tìm Phật ở đâu bây giờ?
- Khi cậu về nhà, thấy người đón cậu
trên mình khoác cái mền, chân xỏ dép trái, đó chính là Phật.
Theo lời, cậu về nhà thì trời đã khuya. Mẹ cậu
nghe con gọi cửa mừng quá vội khoác mền
lên người, xỏ dép trái. Bà chạy ào ra mở cửa
và khi Yangpu thấy mẹ mình như vậy thì đứng
chết lặng.
Lời bình
Người ta tìm chân lý
nhưng điều cần là thực thi ngay trong lòng, không
thì khó mà gặp được.
8. Ngón tay chỉ mặt
trăng
Sư Wu Jincang hỏi Lục
Tổ Huệ Năng:
- Con đọc kinh Đại Bát Niết Bàn bao năm rồi
mà vẫn chưa hiểu. Xin tổ sư soi sáng cho.
Lục Tổ Huệ Năng cầm quyển kinh đưa
cho ni sư, nói:
- Ta không đọc được chữ, con hãy đọc,
ta sẽ giúp con hiểu.
- Tổ không đọc chữ sao ngài hiểu thông nghĩa
được? - Jincang rất ngạc nhiên.
Lục Tổ Huệ Năng thủng thỉnh đáp:
- Chân lý không dựa vào chữ nghĩa. Nó giống như
trăng soi trên trời. Trong trường hợp này, chữ
nghĩa giống như ngón tay trỏ vậy. Ngón tay chỉ
trăng mà nó không phải là trăng. Xem trăng có cần
ngón chỉ không?
Lời bình
Ngôn ngữ văn tự
đều là biểu tượng diễn chân lý. Đừng
lầm chữ nghĩa với chân lý như đã lầm
ngón tay với mặt trăng.
9. Ai đó
Kitagaki, thống đốc
bang Kyoto,
đến viếng đền Tofuku để thăm Keichu
- vị sư trưởng đền này.
Đệ tử của Keichu vào báo:
- Kitagaki, thống đốc Kyoto
muốn diện kiến thầy.
- Ta không biết thống đốc nào cả - Sư
trưởng trả lời.
Đệ tử chạy ra nói với Kitagaki:
- Thầy tôi yêu cầu ngài lui gót vì không quen thống đốc
nào cả.
Kitagaki hiểu ra:
- Nếu vậy, hãy báo với thầy anh có Kitagaki
muốn diện kiến.
- Để tôi thử lần nữa.
Lần này, sư trưởng ra đón tận nơi:
- Ồ, Kitagaki đấy à. Mời vào nhà.
Lời bình
Danh vọng, địa vị,
sự thành công và sự giàu có thường có khuynh hướng
gia tăng cái tôi của người ta. Vì vậy, người
ta sẽ lạc lối, giống như người lạc
đường không thể về nhà được.
10. Càng vội càng chậm
Một thanh niên nọ lên núi
tìm kiếm sĩ lừng danh để học kiếm thuật.
Anh ta hỏi vị sư phụ:
- Thưa thầy, nếu con luyện tập chuyên cần
thì phải bao lâu mới thành kiếm sư?
- Có lẽ 10 năm.
- Cha con đã già rồi và con phải chăm sóc ông. Nếu
con luyện tập chuyên cần hơn nữa thì mất bao
lâu?
Lặng yên suy tư một lúc, vị sư phụ đáp:
- Trường hợp này có lẽ phải 30 năm.
Anh thanh niên không giấu được vẻ nôn nóng:
- Trước thầy bảo 10 năm, bây giờ 30 năm.
Con sẽ vượt qua mọi trở lực để nắm
vững kiếm thuật với thời gian ngắn nhất.
- Thế thì anh cần phải ở lại đây 70 năm
- Vị sư phụ mỉm cười.
Lời bình
Những người quá nóng
nảy muốn đạt đến kết quả thì hiếm
khi thành công.
11. Đèn đã tắt
Một anh mù đến từ
giã bạn mình. Người bạn cho anh một cây đèn lồng.
Anh mù cười hỏi:
- Tôi đâu cần đèn lồng. Với tôi, sáng hay tối
có gì khác.
- Tôi biết. Nhưng nếu không mang nó theo, trong bóng tối
người khác có thể đụng vào anh.
- Ồ, vậy thì được.
Đi được một đoạn, bất ngờ anh
mù bị một người đâm sầm vào. Bực mình,
anh ta quát:
- Bộ không thấy đèn hả?
- Đèn của ông đã tắt từ lâu rồi mà.
Lời bình
Người nào dùng lời kẻ
khác để dạy người có thể giống anh mù
này. Đèn đã tắt từ lâu, tuy nhiên anh ta không biết
điều đó.
12. Bình thường tâm
- Bạch thầy, sống theo Đạo một cách siêng
năng là thế nào?
- Khi đói hãy ăn, khi mệt hãy ngủ.
- Đó là những điều mà mọi người thường
làm mà?
-Không, không ! Hầu hết mọi người đều
không làm như vậy. Khi ăn, mọi người đầy
những suy tư, ao ước và khi ngủ lại đầy
những lo toan.
Lời bình
Có bao nhiêu người mà mỗi
sáng thức dậy mà đầu óc không bận bịu những
chuyện quá khứ?
Con người phải vứt bỏ những điều
nguy đã gây ra bão tố nội tâm và sống theo bản chất
nguyên thuỷ của họ vì Đạo nằm ngay trong
đời sống hằng ngày.
13. Thiền trong chén trà
Vị giáo sư đại học
đến gặp thiền sư Nan
In để tìm hiểu Thiền. Nan
In mời ông uống trà. Nan In rót đầy chén trà rồi
mà cứ thế rót thêm. Giáo sư nhắc:
- Kìa thầy, chung trà đầy tràn rồi, xin đừng
rót nữa.
Nan In cười đáp:
- Như chung trà này, ông cũng đầy ắp những
quan niệm của ông. Nếu trước tiên, ông
không cạn chén thì sao tôi có thể bày tỏ Thiền cho
ông được.
Lời bình
Ai chứa đầy kiến
thức thì điếc trước lời phải trái. Khi
hai người tranh luận, một người thường
đưa cái biết của mình vào. Cho nên rút lại chỉ
nghe thấy tiếng của mình mà không học thêm được
gì cả.
14. Con quỷ bên trong
Nhà sư nọ mỗi khi bắt
đầu nhập định đều thấy một
con nhện khổng lồ làm ông bối rối. Nhà
sư liền vấn ý sư Tổ:
- Mỗi khi con bắt đầu nhập định thì
luôn có một con nhện khổng lồ xuất hiện, dẫu
có đuổi thế nào nó cũng không đi.
-Lần tới, nếu thấy con nhện xuất hiện,
con hãy vẽ một vòng tròn to làm dấu xem nó từ đâu
đến.
Nhà sư làm đúng như vậy. Khi ông vẽ vòng tròn to vào
bụng con nhện, con nhện chạy đi, ông lại có
thể tiếp tục thiền định. Sau buổi thiền
định, nhà sư rất bối rối khi thấy vòng
tròn nằm ngay trên bụng mình.
Lời bình
Trong cuộc sống, con
người gặp phải nhiều xáo trộn và âu lo, phiền
nhiễu. Nhưng âu lo tệ nhất thường là từ
chính bản thân mình mà ra.
15. Đích tới có một
đường đi không cùng
Một tăng đồ hỏi
Thiền sư Baling Haojian:
- Nghĩa lý của sư tổ và ý nghĩa của giáo lý có
gì giống và có gì khác nhau?
- Khi vịt lạnh, chúng lội xuống nước. Khi gà
lạnh chúng đậu trên cây.
Lời bình
Lạnh vẫn lạnh
nhưng phương thức tránh lạnh lại khác nhau.
Cùng một mục tiêu nhưng mỗi loài lại có cách riêng
của chúng. Để đạt mục tiêu không chỉ có
một con đường, không phải ai cũng đi theo
một con đường. Hãy khéo chọn...